કોવિડ-19ના કેસ થોડા સમયથી ઓછા થયા હતા કે નવા વાયરસના કેસ વધવા લાગ્યા. આ નવા વાયરસનું નામ H3N2 છે જે ઈન્ફ્લુએન્ઝા A વાયરસનો પેટા પ્રકાર છે. આ વાયરસનો ચેપ લાગવા પર, દર્દીમાં ફ્લૂ જેવા લક્ષણો જેમ કે ઉંચો તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, થાક અને સૂકી ઉધરસ જોવા મળે છે, જે ત્રણ અઠવાડિયા સુધી ચાલુ રહે છે. આ વાયરસને લઈને તમામ રાજ્યોને એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી છે. ડૉક્ટર્સનું કહેવું છે કે H3N2ને રોકવા માટે મોનિટર કરવાની અને સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે જેથી તેને ફેલાતો અટકાવી શકાય.
આ વાયરસને લઈને લોકોના મનમાં અનેક સવાલો છે. શું કોરોના વાયરસ સામે રક્ષણ આપવા માટે આપવામાં આવેલી રસીઓ H3N2 વાયરસ સામે રક્ષણ આપવામાં અસરકારક છે કે નહીં? લોકો પણ આ વિશે જાણવા માંગે છે. આ વિશે ડોક્ટરોનું શું કહેવું છે તે પણ જાણો.
શું કોવિડ રસી H3N2 વાયરસ સામે રક્ષણ આપી શકે છે?
ક્રિટિકલ કેર અને પલ્મોનોલોજીના વડા ડૉ. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરે કહ્યું, ના, એવું થશે નહીં કારણ કે કોવિડ-19 અને H3N2 વાયરસ બંને એકબીજાથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. કોઈપણ વાયરસની રસી બનાવવામાં આવે છે. તે વાયરસની પ્રકૃતિ, ફેલાવાની આવર્તન વગેરેના આધારે. કોવિડ-19 અને H3N2 વાયરસની પ્રકૃતિ અને આવર્તન અલગ છે તેથી કોવિડ રસી આ ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરશે નહીં. જો કોઈ વાયરસ માટે જો કોઈ ખાસ રસી બનાવવામાં આવે તો , તે વાયરસ અનુસાર રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવે છે.
CSIR-સેન્ટર ઓફ સેલ્યુલર એન્ડ મોલેક્યુલર બાયોલોજીના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર અને હવે ટાટા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર જેનેટિક્સ એન્ડ સોસાયટી, બેંગલુરુના ડિરેક્ટર રાકેશ મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, આપણે દેશમાં જે વાયરસ ફેલાતા જોઈ રહ્યા છીએ તે સામાન્ય છે. ફ્લૂ જેમાં નવા ફીચર્સ આવ્યા છે, જેના કારણે તે લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે છે. કોવિડ-19 વાયરસથી વિપરીત, તે ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થઈ જશે પરંતુ જો લક્ષણો જણાય તો તેનું પરીક્ષણ કરવું આવશ્યક છે.
H3N2 કેટલું જોખમી છે?
ડો. ધીરેન ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર, “H3N2 એન્ટિજેનિક ડ્રિફ્ટ અને હળવા પરિવર્તન છે પરંતુ તે જીવલેણ નથી પરંતુ જો દર્દીને બે કે તેથી વધુ બીમારીઓ હોય તો મૃત્યુની શક્યતા વધારે છે. ભારતમાં ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસના ત્રણ પેટા પ્રકાર છે. ઈન્ફલ્યુએન્ઝા A H1N1pdm09, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા A H3N2 અને ઈન્ફ્લુએન્ઝા B વિક્ટોરિયા. આમાંથી, 2023ની શરૂઆતમાં H3N2 એ સૌથી સામાન્ય રીતે જોવા મળતો પેટા પ્રકાર છે.
કોણ વધારે જોખમમાં છે?
ડૉ. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરના જણાવ્યા અનુસાર, “બાળકો અને વૃદ્ધો માટે H3N2 વાયરસનું જોખમ ઊંચું છે કારણ કે તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર હુમલો કરે છે. જે લોકોને અસ્થમા, હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિની ફરિયાદ હોય છે તેઓ પણ ઉચ્ચ જોખમમાં હોય છે. ગર્ભવતી મહિલાઓને પણ આ વાયરસનું જોખમ વધારે છે.
H3N2 વાયરસ કેવી રીતે ફેલાય છે,તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
ડૉ. ગ્રોવર સમજાવે છે, “H3N2 ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિમાંથી ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા તંદુરસ્ત વ્યક્તિ સુધી પહોંચે છે. ચેપથી બચવા માટે સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. ભીડવાળી જગ્યાઓ ટાળો, જાહેરમાં હોય ત્યારે માસ્ક પહેરો, વારંવાર તમારા હાથ ધોવા. સાબુ, અને એવા લોકો સાથે સંપર્ક ટાળો જેમને ફ્લૂ હોય અથવા ફ્લૂના લક્ષણો દેખાય.
H3N2 ના લક્ષણોઃ-
H3N2 વાયરસના ચેપના સામાન્ય લક્ષણો ફ્લૂ જેવા છે. આ વાયરસની પકડમાં, તાવ અથવા તીવ્ર શરદી, ઉધરસ, ગળામાં દુખાવો, વહેતું નાક અથવા કેટલાક કિસ્સાઓમાં અનુનાસિક ભીડ, માથાનો દુખાવો અને થાક છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ઉલટી અથવા ઝાડા પણ થઈ શકે છે. શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પણ આ વાયરસનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
