વિશ્વના ઘણા વિસ્તારોમાં હવામાન પરિવર્તનને કારણે તાપમાન એટલું વધી ગયું છે કે લોકોને આ ગરમી સહન કરવી મુશ્કેલ થઈ રહી છે. મોટાભાગના વિસ્તારોમાં હીટવેવના કારણે લોકોનું આરોગ્ય બગડી રહ્યું છે. ઘણી જગ્યાએ તાપમાન એટલું વધી ગયું છે કે ગરમીના કારણે લોકો માટે દિવસ દરમિયાન જ નહીં પરંતુ રાત્રે પણ ઘરની બહાર નીકળવું મુશ્કેલ બની ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં, શું તમને ક્યારેય એવું થયું છે કે માનવ શરીર કેટલું તાપમાન સહન કરી શકે છે? જો ના હોય તો અમને જણાવો.
માનવ શરીર કેટલું તાપમાન સહન કરી શકે છે?
વૈજ્ઞાનિકોના મતે માનવ શરીરનું સામાન્ય તાપમાન 98.9 ડિગ્રી ફેરનહીટ હોય છે. જે તમારી આસપાસના પર્યાવરણ એટલે કે બહારના તાપમાનના 37 ડિગ્રી સેલ્સિયસ બરાબર છે. વિજ્ઞાન અનુસાર, માનવી ગરમ લોહીવાળા સસ્તન પ્રાણીઓ છે. જે 42 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધીના તાપમાનને સહન કરી શકે છે. માનવ શરીરમાં એક ખાસ મિકેનિઝમ ‘હોમિયોસ્ટેસિસ’ છે, જે આ તાપમાનમાં પણ વ્યક્તિને સુરક્ષિત રાખે છે.
આ તાપમાન સહન કરવામાં મુશ્કેલી
જેમ આપણે કહ્યું છે કે માણસ 42 ડિગ્રી તાપમાનમાં જીવી શકે છે, આનાથી વધુ તાપમાન માનવ શરીર માટે નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. લંડન સ્કૂલ ઓફ હાઈજીનના રિપોર્ટ અનુસાર 2050 સુધીમાં ગરમીના કારણે થતા મૃત્યુમાં 257 ટકાનો વધારો થશે. વિજ્ઞાન કહે છે કે માનવ શરીર 35 થી 37 ડિગ્રી તાપમાનને કોઈપણ સમસ્યા વિના સહન કરી શકે છે, જ્યારે આ જ તાપમાન જ્યારે 40 ડિગ્રી સુધી પહોંચે છે, ત્યારે લોકો સમસ્યાઓનો સામનો કરવા લાગે છે. આના પર કરવામાં આવેલા સંશોધન મુજબ, મનુષ્ય માટે મહત્તમ 50 ડિગ્રી તાપમાન સહન કરવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.
તે જ સમયે, જો તાપમાન આનાથી વધુ પહોંચે છે, તો તે જીવન માટે પણ નોંધપાત્ર જોખમ ઊભું કરી શકે છે. મેડિકલ જર્નલ લેન્સેટના રિપોર્ટ અનુસાર, 2000-04 અને 2017-2021 વચ્ચેના 8 વર્ષમાં ભારતમાં ગરમીનું મોજું ખૂબ જ વધારે હતું અને આ સમયગાળા દરમિયાન ગરમીના કારણે મૃત્યુમાં 55 ટકાનો વધારો થયો છે.
ગરમી ક્યારે અને કેવી રીતે મૃત્યુનું કારણ બને છે?
હેલ્થ એક્સપર્ટના મતે જો તાપમાન 45 ડિગ્રી હોય તો બેહોશી, ચક્કર આવવા કે નર્વસનેસ અને લો બ્લડ પ્રેશર જેવી સમસ્યાઓ સામાન્ય ફરિયાદો છે. તે જ સમયે, જો તમે લાંબા સમય સુધી 48 થી 50 ડિગ્રી અથવા વધુ તાપમાનમાં રહો છો, તો સ્નાયુઓ સંપૂર્ણ રીતે પ્રતિક્રિયા કરી શકે છે જે મૃત્યુ તરફ દોરી શકે છે.
