પાણીમાં ડૂબી ગયેલા રસ્તાઓ, કાટમાળ અને કાદવથી ભરેલા શહેરો, તરતા વાહનો… આવી સૌથી ખરાબ સ્થિતિ હાલમાં યુરોપિયન દેશ સ્પેનમાં સર્જાઈ છે. અચાનક આવેલા ભીષણ પૂરમાં અત્યાર સુધીમાં 205 લોકોના જીવ ગયા છે. કોણ જાણે કેટલા લોકો ગુમ છે અને તેમની શોધ ચાલી રહી છે. પૂરની સૌથી વધુ અસર પૂર્વી સ્પેનના વેલેન્સિયા શહેરને થઈ છે. અહીં માત્ર આઠ કલાકમાં 12 ઈંચ વરસાદ પડ્યો છે. આટલો વરસાદ આખા વર્ષ દરમિયાન થાય છે.
વેલેન્સિયા ભૂમધ્ય સમુદ્રના કિનારે સ્થિત છે. અહીં લગભગ 50 લાખ લોકો રહે છે. આ શહેરમાં પૂરના કારણે અત્યાર સુધીમાં 200 લોકોના મોત થયા છે. છેલ્લે 1973માં સ્પેનમાં આટલો ભારે વરસાદ નોંધાયો હતો. એટલે કે આ વખતના વરસાદે 50 વર્ષનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો છે. ત્યાં સુધીમાં લગભગ 150 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. વર્ષ 1957માં વેલેન્સિયામાં આવો ભયંકર પૂર આવ્યો હતો જ્યારે 81 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા.
આટલો બધો વરસાદ કેમ પડ્યો?
હવામાનશાસ્ત્રીઓના મતે પૂરનું કારણ ઠંડા અને ગરમ પવનોનું સંયોજન છે. આ બંનેના સંયોજનથી ગાઢ વાદળો બન્યા જેના કારણે ભારે વરસાદ થયો. આ ઘટનાને સ્પેનિશમાં DANA કહેવામાં આવે છે. તાજેતરના સમયમાં વિશ્વના તમામ દેશોમાં વરસાદ અને વિનાશની જે ઘટનાઓ બની છે તેનું કારણ આ જ છે.વૈજ્ઞાનિકોના મતે, ભૂમધ્ય સમુદ્રનું વધુ પડતું ગરમી પણ ભારે વરસાદનું કારણ બન્યું. તેથી, એટલાન્ટિક મહાસાગર અને ભૂમધ્ય સમુદ્રની વચ્ચે સ્થિત હોવાથી, પૂર્વ અને દક્ષિણ સ્પેન આવી ઘટનાઓ માટે ખૂબ સંવેદનશીલ છે. ગરમ, ભેજવાળા અને ઠંડા પવનોનું સંયોજન તોફાની વાદળો અને ભારે વરસાદ માટે જવાબદાર છે.
આ વર્ષે ઓગસ્ટમાં ભૂમધ્ય સમુદ્રનું તાપમાન 28.47 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું, જે અત્યાર સુધીનું સૌથી વધુ હતું. વર્લ્ડ વેધર એટ્રિબ્યુશન ઇનિશિયેટિવના વૈજ્ઞાનિકોએ પણ આ માટે ક્લાઇમેટ ચેન્જને જવાબદાર ગણાવ્યું છે. તેમના મતે, અશ્મિભૂત ઇંધણના પ્રદૂષણને કારણે ગ્લોબલ વોર્મિંગને કારણે સ્પેનમાં મુશળધાર વરસાદ લગભગ બમણો થયો છે.
ચેતવણી જારી કરવામાં વિલંબને કારણે વધુ ખરાબ સ્થિતિ
સપને પરિસ્થિતિ બગડવાનું એક કારણ વહીવટીતંત્રની બેદરકારી પણ હોવાનું કહેવાય છે. અહેવાલો અનુસાર, ઘણા લોકોએ ચેતવણી જારી કરવાના સમય પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. સ્પેનના હવામાન વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા રેડ એલર્ટના 12 કલાક બાદ આ વાત સામે આવી છે, લોકોનું કહેવું છે કે ત્યાં સુધી ક્યાંક આશરો લેવાનું વિચારવામાં મોડું થઈ ગયું હતું. તે ઊંચા સ્થળોએ જઈ શકતો ન હતો કે રસ્તાઓથી દૂર જઈ શકતો ન હતો. પેકો તેની કારમાં વેલેન્સિયાથી નજીકના શહેર પિકાસાન્ટે જઈ રહ્યો હતો. પરંતુ અચાનક આવેલા પૂરમાં તેઓએ તેમના ઘર ગુમાવ્યા. પૂરના પાણીથી રસ્તાઓ પાણીમાં ગરકાવ થઈ ગયા હતા.
રાહત કાર્યની સ્થિતિ શું છે?
સ્પેનના સંરક્ષણ મંત્રાલયે કહ્યું કે વેલેન્સિયા વિસ્તારમાં 500 સ્પેનિશ સૈનિકો ઓપરેશનમાં જોડાયા છે. જેના કારણે દેશભરમાં તૈનાત સૈનિકોની કુલ સંખ્યા વધીને 1700 થઈ ગઈ છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં સ્થિતિ એટલી ખરાબ છે કે લોકો હેલિકોપ્ટરની મદદથી જ ત્યાં પહોંચી શકે છે. સ્પેનિશ સરકારે લોકોને ઘરની અંદર રહેવા અથવા ઉંચી જગ્યા શોધવા માટે કટોકટી ચેતવણી મોકલી છે. સ્પેનની હવામાન એજન્સી AEMET અનુસાર, વેલેન્સિયા સહિત કેટલાક વિસ્તારોમાં અતિશય વરસાદની ચેતવણી આપવામાં આવી છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે 12 કલાકથી ઓછા સમયમાં 200 મીમી (8 ઇંચ) વરસાદ પડી શકે છે.
