નશો એ આલ્કોહોલની ટૂંકા ગાળાની અસર છે. જેમાં મોટાભાગના લોકો હળવાશ અનુભવે છે. તેથી જ માનવીઓ હજારો વર્ષોથી દારૂનું ઉત્પાદન અને વેપાર કરે છે. ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ દ્વારા વર્ષ 2013માં આલ્કોહોલ સાયન્સ, પોલિસી અને પબ્લિક હેલ્થમાં લખવામાં આવ્યું હતું.
લોકો એ પણ જાણે છે કે વધુ પડતા અને સતત દારૂ પીવાથી અનેક શારીરિક અને માનસિક રોગો થઈ શકે છે. પરંતુ તેની અસર કેટલી ખરાબ થશે, તે દારૂ પીવાના જથ્થા અને સમયના અંતરાલ પર નિર્ભર કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન અનુસાર, અમેરિકામાં એક માણસ સામાન્ય રીતે દરરોજ બે પીણાં લે છે.
એક પીણું એટલે 14 ગ્રામ શુદ્ધ આલ્કોહોલ. આ જથ્થો બીયરની બોટલમાં 5 ટકા, વાઇનના નાના ગ્લાસમાં 12 ટકા અને સ્પિરિટમાં 40 ટકા છે. ભારે પીનાર કોને કહેવાય? સીડીસી અનુસાર, એક મહિલા જે અઠવાડિયામાં 8 કે તેથી વધુ ડ્રિંક્સ લે છે અથવા જે પુરુષ અઠવાડિયામાં 15 કે તેથી વધુ ડ્રિંક્સ લે છે તેને હેવી ડ્રિંકર કહેવામાં આવે છે.
દારૂ પીવાની ટૂંકા ગાળાની અસરો શું છે?
સ્પેનના મનોચિકિત્સક સારાહ બોસનું કહેવું છે કે આલ્કોહોલ પીધા પછી કેટલાક લોકો હળવાશ અનુભવે છે તો કેટલાક લોકો ખૂબ જ આનંદ અનુભવે છે. આ મગજની સિગ્નલિંગ સિસ્ટમમાં કામચલાઉ ફેરફારને કારણે છે. આલ્કોહોલ ન્યુરોટ્રાન્સમીટરમાં દખલ કરે છે. જેના કારણે મગજમાં મેસેજ મોકલવાનું કામ કરતા કેમિકલ ઓછું થઈ જાય છે. એટલા માટે દારૂ પીધા પછી લોકોનું વર્તન બદલાઈ જાય છે.
આંખોની નીચે અથવા ગાલમાં સોજો. કેટલાક લોકોને ઉલ્ટી થાય છે. અથવા કેટલાક લોકો વારંવાર પેશાબ કરે છે. આ સિવાય મનમાં સંવાદિતા સ્થાપિત કરવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો થાય છે. મૂડ સ્વિંગ થાય છે. બ્લડ પ્રેશર વધે છે. દૃશ્યતા નબળી છે. કેટલાક લોકોને દારૂ પીધા પછી હેંગઓવર થાય છે. હેંગઓવર જુદા જુદા લોકોમાં જુદી જુદી રીતે થાય છે. તે મહત્તમ 24 કલાકમાં બંધ થઈ જાય છે.
લાંબા સમય સુધી સતત આલ્કોહોલ પીવાથી આ અસરો જોવા મળે છે
સતત અને વધુ પડતું પીવાથી અનેક શારીરિક અને માનસિક રોગો થાય છે. અમેરિકન વ્યસન કેન્દ્ર અનુસાર, લાંબા સમય સુધી સતત દારૂ પીવાથી મગજ, પાચન તંત્ર, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સિસ્ટમ અને મસ્ક્યુલોસ્કેલેટલ સિસ્ટમ પર અસર થાય છે.
મન પર શું અસર થાય છે?
સારાહ બોસના કહેવા પ્રમાણે, દારૂ પીવાથી મન હચમચી જાય છે. કારણ કે મગજની અંદર સંદેશાની આપ-લે કરતા ન્યુરોટ્રાન્સમીટર દારૂના પ્રભાવ હેઠળ આવે છે. પછી તેઓ ધીમે ધીમે સંદેશા મોકલે છે કે બિલકુલ નહીં. દારૂના નશામાં વારંવાર મૂડ સ્વિંગ થાય છે. આવું એટલા માટે થાય છે કારણ કે આલ્કોહોલ મગજમાં હાજર GABA ને અસર કરે છે.
હ્રદય પર અસર શું છે?
અતિશય આલ્કોહોલ પીવાથી ધમની ફાઇબરિલેશન થાય છે. એટલે કે હૃદયના ધબકારા અનિયમિત થઈ જાય છે. જેના કારણે હૃદયના ધબકારા પ્રભાવિત થાય છે. હંમેશા ઊંઘની લાગણી. શ્વાસ ટૂંકા થઈ જાય છે. કેટલાક અભ્યાસ એવા પણ આવ્યા છે, જેમાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ઓછા કે મધ્યમ સ્તરે દારૂ પીવાથી હૃદયની બીમારીઓ મટે છે. સ્ટ્રોક આવતો નથી. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકોએ આ અંગે ક્યારેય કોઈ નક્કર દાવો કર્યો નથી.
પેટ પર શું અસર થાય છે?
વધુ પડતો આલ્કોહોલ પીવાથી લીવરને નુકસાન થઈ શકે છે. અથવા લીવરમાં રોગો થઈ શકે છે. માત્ર લીવર જ નહીં, આલ્કોહોલની આડઅસર પેટના તમામ અંગો પર પડે છે. જો તમે દરરોજ પાંચથી વધુ પેગ લેતા હોવ તો તમારા સ્વાદુપિંડ, અન્નનળી, પેટ અને આંતરડા પર પણ ખરાબ અસર પડે છે. આંતરડા નબળા પડી જાય છે. આલ્કોહોલ આંતરડામાંથી તંદુરસ્ત બેક્ટેરિયાને મારી નાખે છે. આ બેક્ટેરિયા ખોરાકને પચાવવાની પ્રક્રિયામાં સુધારો કરે છે.
