ડાયાબિટીસ એક એવો રોગ છે, તેના પર કાબુ મેળવવા માટે, દર્દીએ તેની રોજિંદી જીવનશૈલી અને આહાર પર નિયંત્રણ રાખવાની જરૂર છે. આ રોગમાં જો દર્દી ખાવાનું ધ્યાન ન રાખે તો તેનું બ્લડ શુગર લેવલ વધી જાય છે. બ્લડ સુગરમાં અતિશય વધારો થાય તો દર્દી માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે. જ્યારે બ્લડ સુગર વધે છે ત્યારે તમારું શરીર તમને ઘણા સંકેતો આપે છે. અતિશય તરસ, વારંવાર પેશાબ થવો, થાક લાગવો, નબળી દૃષ્ટિ અને કોઈપણ કારણ વગર વજન ઘટવું એ પણ હાઈ બ્લડ સુગરના લક્ષણો છે.
આ સિવાય અનિયંત્રિત બ્લડ શુગર શરીરની નાની રક્ત વાહિનીઓને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના કારણે અંગોને રક્ત પુરવઠો મુશ્કેલ બને છે. જો આ રોગ ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ કરે તો માનવીઓ માટે જીવલેણ બની શકે છે. તેથી જ ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ ખાસ કરીને શરીરના આ ભાગોમાં થતા ફેરફારો પર નજર રાખવી જોઈએ.
સામાન્ય રીતે, 140 mg/dL (7.8 mmol/L) કરતા ઓછું લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર સામાન્ય માનવામાં આવે છે. જો તે 200 mg/dL થી ઉપર છે તો તેનો અર્થ એ છે કે તમારી ખાંડ વધારે છે. પરંતુ જો તે 300 mg/dL થી ઉપર જાય તો તે ખૂબ જ ખતરનાક બની શકે છે. આ કિસ્સામાં, તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
આંખોમાં ફેરફારો ડાયાબિટીસની નિશાની :-
બ્લડ શુગરનું એલિવેટેડ લેવલ એટલે કે બ્લડ શુગર આંખોના રક્તવાહિનીઓને અસર કરી શકે છે, જેનાથી આંખ સંબંધિત સમસ્યાઓ જેમ કે અસ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ, મોતિયા, ગ્લુકોમા અને સામાન્ય રીતે ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી થાય છે. રેટિનોપેથી એ રેટિનાના રોગનો ઉલ્લેખ કરે છે જે આંખની પાછળનું સ્તર છે. જો સારવાર વિના તેને આ રીતે છોડી દેવામાં આવે તો ડાયાબિટીસના દર્દીઓની આંખોની રોશની પણ ઘટી શકે છે અને તેઓ અંધ પણ બની શકે છે.
પગમાં આ લક્ષણો પર ધ્યાન આપો:-
ડાયાબિટીસ તમારા પગને બે રીતે અસર કરી શકે છે, જેમાં પ્રથમ ચેતા નુકસાન અને બીજું રક્ત પરિભ્રમણ સામેલ છે. જ્યારે ચેતા નુકસાન થાય છે, ત્યારે તમારા પગ કોઈપણ પ્રકારની સંવેદના અનુભવી શકતા નથી. બીજી સ્થિતિમાં, તમારા પગ સુધી રક્ત પરિભ્રમણ યોગ્ય રીતે થતું નથી, જેના કારણે કોઈપણ ચેપને ઠીક કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે. સમય જતાં, જો તે ઘા અથવા ચેપની સારવાર કરવામાં ન આવે, તો તમે તે અંગો ગુમાવી શકો છો.
ડાયાબિટીસની કિડની પર ખરાબ અસર પડે :-
કિડની એ શરીરનો અભિન્ન અંગ છે જે શરીરમાંથી તમામ ઝેરી તત્વો અને નકામા પદાર્થોને ફિલ્ટર કરવામાં મદદ કરે છે. તેમાં નાની રક્તવાહિનીઓ હોય છે જે અંગને કાર્યક્ષમ રીતે કાર્ય કરવામાં મદદ કરે છે. પરંતુ હાઈ બ્લડ શુગર આ રક્તવાહિનીઓને નુકસાન પહોંચાડે છે, જે લાંબા ગાળે ડાયાબિટીસ કિડની રોગ તરફ દોરી શકે છે. તેને ડાયાબિટીક ન્યુરોપથી પણ કહેવામાં આવે છે. આમાં, વ્યક્તિને વારંવાર પેશાબ, બ્લડ પ્રેશરમાં ખલેલ, પગ, પગની ઘૂંટી, હાથ અને આંખોમાં સોજો, ઉબકા, ઉલટી, થાક જેવી ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
આ ડાયાબિટીસની ચેતા પરની અસર:-
ડાયાબિટીક રેટિનોપેથી અને નેફ્રોપથીની જેમ, હાઈ બ્લડ સુગર પણ ડાયાબિટીક ન્યુરોપથી તરીકે ઓળખાતી ચેતા નુકસાન તરફ દોરી શકે છે. આ સ્થિતિમાં, પીડિતના શરીરમાં નિષ્ક્રિયતા આવે છે અને પીડા, તાપમાન, બળતરા, ખેંચાણ અને સ્પર્શ અનુભવવાની ક્ષમતા ઓછી થઈ જાય છે. આ સિવાય વ્યક્તિના પગમાં અલ્સર અને ઈન્ફેક્શન જેવા લક્ષણો પણ જોવા મળે છે.
હૃદય અને રક્તવાહિનીઓ પણ અસર કરે:-
ડાયાબિટીસ એ એક રોગ છે જે રક્તને હાની પહોંચાડે છે. તે રક્તવાહિનીઓને નુકસાન પહોંચાડે છે. જેના કારણે ડાયાબિટીસના દર્દીને સ્ટ્રોક અને હૃદયરોગ સહિત અનેક રોગોનો ખતરો હંમેશા રહે છે. વધુમાં, યુ.એસ. સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન મુજબ, ડાયાબિટીસના દર્દીઓને હાઈ બ્લડ પ્રેશર સહિત હૃદયરોગનું જોખમ વધતા અનેક રોગોનું જોખમ રહેલું છે.
