મોઢાનું કેન્સર એ ભારતમાં સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં, મોઢાના કેન્સરના કેસોમાં એક તૃતીયાંશથી વધુનો વધારો થયો છે. આ કેન્સર હોઠ, પેઢા, જીભ, ગાલની અંદરની અસ્તર, મોંની ઉપર અને જીભની નીચે સહિત મોંના કોઈપણ ભાગમાં વિકસી શકે છે. આ ભયંકર રોગથી બચવા માટે, કેન્સરના લક્ષણોને જાણવું અને શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેની તપાસ કરાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
સાયન્સ ડાયરેક્ટમાં પ્રકાશિત 2020ના સંશોધન મુજબ, તમાકુનું સેવન મોઢાના કેન્સરનું મુખ્ય પરિબળ છે. ગુટકા, જર્દા, ખૈની, સિગારેટ, બીડી, હુક્કો, આ બધી વસ્તુઓ તમાકુમાં સામેલ છે જે ગાંઠના વિકાસનું મુખ્ય કારણ છે. યુવાન અને વૃદ્ધ બંને જૂથના લોકો તેનો શિકાર બની રહ્યા છે. મોઢાના કેન્સર સાથે સંકળાયેલા કેટલાક ચિહ્નો અને લક્ષણો છે જેને કોઈએ અવગણવું જોઈએ નહીં.
સફેદ નિશાનઃ-
પેઢાં, જીભ, કાકડા અથવા મોં પર લાલ કે સફેદ જાડા ફોલ્લીઓ દેખાઈ શકે છે. તેને લ્યુકોપ્લાકિયા કહેવામાં આવે છે. મોટાભાગના લ્યુકોપ્લાકિયા પેચો બિન-કેન્સર યુક્ત હોય છે. જોકે ઘણા ડાઘ કેન્સરના પ્રારંભિક લક્ષણો હોઈ શકે છે. આ તમાકુ ઉત્પાદનોના સેવનથી થઈ શકે છે. જો કોઈને આવા ચિહ્નો દેખાય છે, તો વિલંબ કર્યા વિના, તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
વારંવાર ગાંઠોઃ-
જો તમને મોંમાં અથવા લસિકા ગ્રંથીઓ (ગરદનની લસિકા ગ્રંથિ) માં કોઈપણ પ્રકારની ગઠ્ઠો લાગે છે, તો તે ખતરનાક બની શકે છે. જો તમને સતત લાગતું હોય કે તમારા ગળામાં કંઈક અટવાઈ ગયું છે અથવા ગળામાં દુખાવો છે, તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
મોં અને ચહેરામાં દુખાવોઃ-
કોઈપણ કારણ વગર જો તમારા ચહેરા, મોં કે ગરદનમાં દુખાવો થતો હોય અને તેની આસપાસ સુન્નતા અનુભવાય તો તે મોઢાના કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં, જડબામાં સોજો અને દુખાવો પણ થઈ શકે છે.
દાંતનું નુકશાનઃ-
કોઈપણ કારણ વગર એક અથવા વધુ દાંત નબળા પડવા અને પડવા એ કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે. આ સિવાય જો તમે દાંત કાઢ્યો હોય અને તે જગ્યા પરનો ખાડો ન ભરાયો હોય તો તમારે તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
મોઢાના કેન્સરની સારવાર શસ્ત્રક્રિયા, રેડિયેશન અને કીમોથેરાપી સહિત ઘણી રીતે કરવામાં આવે છે. તે વ્યક્તિની ઉંમર, આરોગ્યની સ્થિતિ અને તબક્કા પર આધાર રાખે છે.
